Historia zabytkowego zespołu architektonicznego kaplicy i szkoły

Budynek, w którym mieści się nasze Duszpasterstwo został wybudowany pod koniec XIX w. przez spółkę kolejową, która budowała kolej żelazną na trasie Brześć-Grajewo w stylu neorenesansowym typowym dla carskiej architektury tamtego okresu. Mieściła się w nim dwuklasowa ogólna szkoła kolejowa. Zarząd spółki przekazał w 1901 r. na potrzeby miejscowej społeczności prawosławnej największą z sal, w której urządzono niewielką cerkiew św. św. Cyryla i Metodego, która dzięki zamożnym fundatorom uzyskała bardzo piękny i bogaty wystrój.

Kaplica_szkola_1

W 1915 roku, w czasie masowej ucieczki ludności prawosławnej przed postępująca ofensywą wojsk niemieckich szkoła wraz z kaplicą została porzucona. Niemcy, po wejściu do Białegostoku rozlokowali w niej oddział zwiadu konnego.

Kaplica_szkola_3

Po odzyskaniu niepodległości Okręgowa Dyrekcja PKP w Wilnie w 1919 r. przekazała zdewastowaną kaplicę cerkiewną katolikom, a w pozostałej części budynku urządzono szkołę podstawową. Parafii prawosławnej pozwolono wznowić działalność w kaplicy Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny na miejscowym cmentarzu. Pierwszą mszę łacińską odprawiono w kościele 31 sierpnia 1919 r. W 1922 roku biskup wileński Jerzy Matulewicz erygował w Starosielcach parafię rzymskokatolicką. Kaplica otrzymała wezwanie Imienia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika.

W tym czasie kaplica otrzymał nowe wyposażenie, w tym trzy drewniane ołtarze: główny z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej, boczny z obrazem Matki Boskiej Krypniańskiej zasłanianym wizerunkiem św. Teresy od Dzieciątka Jezus oraz drugi ołtarz boczny z wizerunkiem Najświętszego Serca Jezusa zasłanianego obrazem św. Stanisława. Inne elementy wyposażenia zakupiono z prywatnych datków wiernych, niektóre wykonał osobiście pierwszy proboszcz parafii w Starosielcach – ks. Paweł Grzybowski. Do 1932 roku budynek był własnością PKP dzierżawioną parafii, następnie został jej przekazany na stałe.

Kaplica_szkola_5

W czasie II Wojny Światowej Niemcy poszerzyli tory przy stacji kolejowej w Starosielcach i nakazali zlikwidować wejście od strony torów. Rozebrano więc dawny ganek, wejście zamurowano i uczyniono nowe w elewacji bocznej świątyni.

Po wojnie gdy wzniesiono nowy kościół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli kaplica Imienia Maryi stała się kościołem pomocniczym parafii.

Kaplica_szkola_2

W 1967 roku kaplica została ponownie przebudowana przez ks. Tadeusza Krawczenko. Wnętrze obrócono o 180° i znacznie zubożono. Wykonano nowe wejście do kaplicy, prezbiterium zostało urządzone tam gdzie znajdowało się pierwotne wejście do budynku, a drewniany chór rozebrano. W miejscu dawnego prezbiterium jest obecnie kruchta. Ołtarze boczne i wszystkie cenne rzeczy przeniesiono do kościoła św. Andrzej Boboli. Z uwagi na zły stan techniczny rozebrano także dawną drewnianą dzwonnicę, która stała przed kaplicą.

Kaplica_szkola_4

Po utworzeniu w 2005 r. nowej parafii w Starosielcach pw. Matki Bożej z Guadelupe kaplica była przez krótki czas używana jako świątynia zastępcza nowej parafii do czasu wybudowania przez nią nowej kaplicy przy ul. Wrocławskiej.

W październiku 2012 roku Arcybiskup Metropolita Edward Ozorowski przeznaczył kaplicę na siedzibę Duszpasterstwa Tradycji Katolickiej Archidiecezji Białostockiej.

Na wiosnę 2014 roku został definitywnie zamknięty Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2, od tego momentu budynek starej szkoły wraz z częścią terenu jest dzierżawiony przez nasze Duszpasterstwo. Po ponad stu latach cały zabytkowy zespół stanowiący jedną architektoniczną całość (kaplica i szkoła) znowu został połączony i ma jednego gospodarza. Obecnie trwają prace zabezpieczające i przygotowawcze do remontów koniecznych ze względu na zły stan techniczny zabytku. Bez darczyńców nie ma jednak szans na poważny remont.

Dane techniczne

Powierzchnia świątyni to 131,25m², wymiary: 15 m długości, 8,75 m szerokości i 5,20 m wysokości.
Powierzchnia użytkowa szkoły 596 m².

Kaplica_szkola_6